“Dat zwaard zit ook in Fortnite!” Tijdens een rondleiding door de eigen stad komen heden en verleden samen voor leerlingen van De Toermalijn uit Hasselt. Overheden, scholen en cultuuraanbieders sloegen in Overijssel de handen ineen om ervoor te zorgen dat cultuuronderwijs niet afhangt van een verloren vrijdagmiddag of het zangtalent van een individuele docent. “Worst!”, “Tulpen!”, “Machines!” antwoordt groep 7/8 van basisschool De Toermalijn op de vraag van stadsgids Sandra Voerman waarin Nederland zoal handelt. “Ja. En ook muziek is een exportproduct,’’ vult Voerman aan. “Armin van Buuren!” weet een achtstegroeper. De klas heeft zojuist een filmpje gezien over het handelsverleden van hun eigen Hanzestad. Na een bekertje ranja schaart de groep zich rond een historische kaart van Hasselt. Zoek de verschillen. “Toen waren hier nog geen parkeerplaatsen,” merkt een meisje op. Een aantal jongens wordt nieuwsgierig als de stadgids vraagt hoe de stad vroeger verdedigd werd. “Hooivorken?” Het is niet de eerste keer dat leerkracht Hilco de Graaf een klas op sleeptouw heeft langs de historische plekken van Hasselt. Want wat is nou een betere plek om te leren over cultuurgeschiedenis en historisch erfgoed dan je eigen stad? Ondergeschoven kindjeDe aandacht voor cultuuronderwijs (waaronder erfgoed, muziek, theater, kunst) is op basisscholen niet vanzelfsprekend. Cultuuronderwijs is belangrijk en prikkelt de creativiteit, maar cultuur is geen apart vak op de basisschool. Citotoetsen en de onderwijsinspectie kijken vooral naar taal en rekenen. Op de Pabo’s is er nauwelijks aandacht voor cultuuronderwijs, waardoor docenten zich bijvoorbeeld onbekwaam voelen om muziekles te geven. Cultuuronderwijs dreigt daarmee op sommige scholen een ondergeschoven kindje te worden. Om het tij te keren hebben in Overijssel 35 schoolbesturen (waar 200 scholen onder vallen), 19 gemeenten en de provincie daarom de handen ineen geslagen en in maart hun handtekeningen gezet onder een bestuurlijk kader voor goed cultuuronderwijs. Samen zorgen…

Jolanda Keun en Nannette Lindenberg, (straat)theatermaaksters uit Hengelo“We zaten toevallig op het werk naast elkaar. Daar zei men al: jullie moeten de handen ineen slaan. Doelend op onze gezamenlijke passie voor theater en muziek. Daarnaast zijn we allebei lekker kleurig en expressief. Dus begonnen we 13 jaar geleden Poeder en Plusj.“We maken alles zelf aan een voorstelling: decor, kleding, teksten en liedjes. Het verzinnen van gekke ideeën; dat is bij ons een continu proces. Alles wat we om ons heen zien, bekijken we met een theaterbril. Het is zo’n onderdeel van ons ‘zijn’. We zeggen wel eens: als we achter een rollator lopen, spelen we nog toneel.”“Straattheater is heel puur. Je krijgt meteen commentaar van het publiek. Je voelt ook haarfijn aan of iets wel of niet aanslaat en daarop improviseren we steeds verder. Dat snelle schakelen vinden we leuk. We voelen elkaar ook heel goed aan, daardoor kunnen we ter plekke inspelen op wat er gebeurt of op reacties van mensen. Bij ons is het gekte, maar wel altijd met een onderlaagje. We vinden het leuk mensen op het verkeerde been te zetten. Iets te doen wat ze van te voren niet verwachten.” “Tijdens de WAK kom je ons tegen met de lopende act ‘Grondzaken’. We gaan daarin de spontane interactie aan met de stad. Wij pakken op wat er op ons pad komt!” 

De Brexit beheerst het nieuws in aanloop naar de verkiezingen voor het Europees Parlement op 23 mei. Met een Verenigd Koninkrijk dat uit de Europese Unie wil stappen en zich terugtrekt achter nieuwe grenzen en barrières. Gedeputeerde Annemieke Traag van de provincie Overijssel ziet in de Nederlandse grensregio’s juist de tegenovergestelde beweging: hier wordt gewerkt aan het wegwerken van grensbelemmeringen. Grensoverschrijdend worden vraagstukken aangepakt op het gebied van arbeidsmarkt, economische groei, mobiliteit en transport en milieu. Met de decentrale overheden in een hoofdrol, mede mogelijk gemaakt door Europa.Meer dan ooit staat grensoverschrijdende samenwerking op de agenda. Eind vorig jaar nog is een nieuwe samenwerkingsagenda tot stand gekomen tussen Twente, de Achterhoek, de provincies Gelderland en Overijssel en het Duitse Münsterland op gebied van onderwijs, economie, bereikbaarheid en werkgelegenheid. En die focus op grensoverschrijdende samenwerking is terecht: de Europese Unie liet in 2017 uitrekenen dat in de grensregio’s tot 8% extra economische groei mogelijk is door over de grenzen heen samen te werken.WerkgelegenheidSamen met de regio Twente en verschillende gemeenten heeft Overijssel hier werk van gemaakt. Letterlijk ook. De Twentse economie bloeit op. De regio weet samen met de provincie Overijssel de weg naar de Brusselse subsidies en leningen goed te vinden. Ook konden door goede arbeidsbemiddeling over de grens mensen in Duitsland aan het werk. In de crisisjaren liep de werkloosheid in Twente op tot in de dubbele cijfers: 10,8 procent. Nu groeit de werkgelegenheid harder dan het landelijk gemiddelde. Mede dankzij Europa kan worden geïnvesteerd in grensoverschrijdende diplomaerkenning, arbeidsbemiddeling en taalonderwijs in de regio. Alle drie cruciaal voor economische samenwerking over grenzen heen.TwentekanaalProvinciale en lokale overheden zijn gebaat bij de Europese middelden die jaarlijks naar de regio stromen. Zo ontvangt Twente jaarlijks 60 miljoen euro vanuit Brussel, bijna 100 euro per inwoner. Daar zetten wij vanuit Overijssel van harte…